15 Δεκεμβρίου γιορτάζουν…

• Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας
• Αγία Ανθία
• Άγιος Κορέμμων ο έπαρχος
• Άγιοι Δύο Δήμιοι
• Άγιος Ελευθέριος ο Κουβικουλάριος
• Αγία Σωσάννα η Οσιομάρτυς
• Άγιος Βάκχος ο Νέος
• Όσιος Παύλος ο νέος που ασκήτευε στο Λάτριο όρος
• Μνήμη Χειροτονίας Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
• Αγίος Γουρίας

***********************************************************************************

• Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας 

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ. Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίνος Σεβήρος. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία (της Ευανθίας γόνος, στιχηρό Εσπερινού) (βλέπε ίδια ημέρα) η οποία έγινε χριστιανή ακούοντας το κήρυγμα από μαθητές του Απ. Παύλου. Διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος (βλέπε 17 Απριλίου), όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του. Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα. Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός; Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης…. Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικ. Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».

Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες. Η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια. Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρεττανία. Έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος αμέσως ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο εκπαιδευμένους στην πίστη άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του. Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του. Έτσι ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η’ 21). Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού. Η Σύναξή του τελείται στο μαρτύριο αυτού, πλησίον του Ξηρολόφου. Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους. Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις….», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία… Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον. Φερωνύμῳ σου κλήσει καλλωπιζόμενος, ἐλευθερίαν παρέχεις καὶ ἀπολύτρωσιν, τοῖς προσκάμνουσι δεινῶς, ποικίλας θλίψεσιν, Ἐλευθέριε σοφέ, ἱερῶν καλλονή, Μαρτύρων ἡ ὡραιότης· διὸ μὴ παύσῃ βραβεύων, ἀναψυχὴν τοῖς σὲ γαιρέρουσι. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’. Καὶ τρόπων μέτοχος, καὶ θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, τὴν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διὰ τοῦτο τὸν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καὶ τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα) Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον. Ἱερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, καὶ αἱμάτων τοῖς ῥείθροις ἐπισταζόμενος, τῷ Δεσπότῃ σου Χριστῷ μάκαρ ἀνέδραμες, Ἐλευθέριε σοφέ, καθαιρέτα τοῦ Σατᾶν. Διὸ μὴ παύσῃ πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων, τὴν μακαρίαν σου ἄθλησιν.

Κοντάκιον Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς. Ὡς καλλονὴν τῶν ἱερέων Ὅσιε, καὶ προτροπὴν τῶν Ἀθλοφόρων ἅπαντες, εὐφημοῦμεν καὶ αἰτοῦμέν σε, Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριε· Τοὺς πόθῳ σου τὴν μνὴμην ἑορτάζοντας, κινδύνων πολυτρόπων ἐλευθέρωσον, πρεσβεύων ἀπαύστως, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Κάθισμα Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ. Ἐλεύθερον τὸν νοῦν, ἐκ παθῶν κεκτημένος, ἐγένου τοῦ Θεοῦ, γνησιώτατος δοῦλος, καὶ πλάνης ἠλευθέρωσας, τοὺς καλῶς σοι ποθήσαντας, ἐναθλήσας δέ, ὡς ἱερεύς τε καὶ Μάρτυς, Ἐλευθέριε, διπλοῦν ἐδέξω τὸ στέφος, πρεσβεύων σωθῆναι ἡμᾶς.

Ὁ Οἶκος Ἔπιδε εὔσπλαγχνε Ζωοδότα, ὡς φιλάνθρωπος μόνος καὶ οἰκτίρμων Θεός, τὴν τῆς ψυχῆς μου σκοτόμαιναν, καὶ πανσθενεῖ δεξιᾷ σου Λόγε, τῶν παθῶν ἐλευθέρωσον τῆς αἰσχύνης, ὅπως τὸν σὸν Ἱεράρχην ὑμνήσω Ἐλευθέριον· αὐτὸς γὰρ ὄντως ἐκ μήτρας ἐγνωρίσθη σοι, καὶ καθηγίασται, καὶ ἀνετέθη σοι, ὡς Σαμουήλ, ἀπὸ μητρὸς ἱερᾶς σοι τῷ Κτίσαντι, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον Τῆς ἐλευθερίας τῆς ἐν Χριστῷ, τοῖς δεδουλωμένοις, χρηματίσας μυσταγωγός, κληρονόμος ὤφθης, Σιὼν τῆς ἐλευθέρας, ἀθλήσας Ἐλευθέριε ὡς ἀσώματος.

• Αγία Ανθία 

Η Αγία Ανθία (Ανθή) ήταν η μητέρα του Αγίου Ελευθερίου (βλέπε ίδια ημέρα), που όταν αγκάλιασε το νεκρό σώμα του γιου της, οι δήμιοι αποκεφάλισαν και αυτή.

• Άγιος Κορέμμων ο έπαρχος 

Ο Άγιος Κορέμμων (ή Κοράμων) ήταν έπαρχος Ρώμης στα χρόνια του βασιλιά Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Ήταν παρών στο μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Ελευθερίου (βλέπε ίδια ημέρα) και από τα θαύματα του Αγίου πίστεψε στον Χριστό, τον ομολόγησε και στη συνέχεια τον αποκεφάλισαν.

• Άγιοι Δύο Δήμιοι 

Οι Άγιοι Δύο Δήμιοι μαρτύρησαν και στη Ρώμη επί Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Πίστεψαν στο Χριστό από τα θαύματα του Άγιου Ελευθερίου (βλέπε ίδια ημέρα) και αποκεφαλίστηκαν.

• Άγιος Ελευθέριος ο Κουβικουλάριος 

Ο Άγιος Ελευθέριος ήταν επίσημος Κωνσταντινουπολίτης, συγκλητικός στο αξίωμα, που ανατράφηκε και μορφώθηκε μέσα στα ανάκτορα. Μερικοί από τους Συναξαριστές αναφέρουν, ότι το αποκορύφωμα της δόξας του Ελευθερίου ήταν στην εποχή του Μαξιμιανού (286 – 305 μ.Χ.), με τον οποίο είχε φιλία, αλλά αυτό δεν φαίνεται πιθανό. Ο Ελευθέριος θέλησε να γίνει χριστιανός και προφασιζόμενος λόγους υγείας, απομακρύνθηκε των αυλικών θορύβων και εγκαταστάθηκε σ’ ένα χωριό κοντά στο Σαγγάριο ποταμό, όπου έκτισε υπόγειο ευκτήριο οίκο. Εκεί βαπτίσθηκε και κοινωνούσε των αχράντων μυστηρίων. Όταν ο βασιλιάς έμαθε γι’ αυτόν, πήγε στον τόπο αυτό, τον ανακάλυψε και προσπάθησε με πολλούς τρόπους να τον επαναφέρει στην ειδωλολατρία, πράγμα που δεν το κατάφερε και έτσι τον αποκεφάλισε.

Αγία Σωσάννα η Οσιομάρτυς Η Αγία Σωσάννα έζησε στα τέλη του τρίτου αιώνα μ.Χ. Καταγόταν από την Παλαιστίνη, είχε πατέρα τον Αρτέμιο, εθνικό και ιερέα των ειδώλων και μητέρα Ιουδαία τη Μάρθα. Η ίδια όμως γνώρισε την χριστιανική πίστη, γι’ αυτό βαπτίστηκε από τον επίσκοπο Σιλουανό, χριστιανή. Αυτό εξόργισε πολύ τους Εθνικούς και τους Εβραίους, οι οποίοι αποφάσισαν από κοινού να την σκοτώσουν. Το σχέδιο της δολοφονίας της όμως, το πληροφορήθηκε ο επίσκοπος και μαζί με την Αγία προσπάθησαν να βρουν μία λύση. Τελικά τη λύση την έδωσε η Σωσάννη. Διαμοίρασε όλη της την περιουσία στους φτωχούς, ντύθηκε ανδρικά και εγκατάλειψε τα Ιεροσόλυμα. Στο δρόμο προς την έρημο συνάντησε αναχωρητήριο ευσεβών ανδρών, στο οποίο και ζήτησε καταφυγή. Λέγεται μάλιστα, ότι εκεί μετονομάστηκε σε Ιωάννης και ασκήτεψε είκοσι ολόκληρα χρόνια. Αργότερα πήγε στην Ελευθερούπολη, αφού έβαλε πάλι τη γυναικεία της στολή. Όταν κινήθηκε ο διωγμός της Εκκλησίας από τον Διοκλητιανό, η Σωσάννα χωρίς να φοβηθεί καθόλου, εξακολούθησε να λατρεύει τον Ιησού Χριστό φανερά. Συλληφθείσα γι’ αυτό και επειδή δεν θέλησε να θυσιάσει στα είδωλα καταδικάστηκε μαζί με άλλους σε θανατική ποινή. Η Αγία Σωσάννα παρέδωσε το πνεύμα στον Κύριο της μέσα στην πυρά. Η μνήμη της, από ορισμένους Συναξαριστές, τοποθετείται περιτώς την 19η Σεπτεμβρίου.

• Άγιος Βάκχος ο Νέος 

Ο Άγιος Βάκχος καταγόταν από την Παλαιστίνη και υπήρξε στα χρόνια των Βασιλέων Κωνσταντίνου και Ειρήνης (780 – 797 μ.Χ.). Ήταν γιος γονέων χριστιανών, αλλά ο πατέρας του αρνήθηκε τη χριστιανική πίστη και έγινε μωαμεθανός. Ένας από τους γιους του όμως ο Δαχάκ, θέλησε να επανέλθει στον χριστιανισμό, παρακινώντας και την ευσεβή μητέρα του κατέφυγε στα Ιεροσόλυμα. Από εκεί στη Λαύρα του Αγίου Σάββα, όπου βαπτίσθηκε και έγινε μοναχός με το όνομα Βάκχος. Αλλά ο ηγούμενος της Μονής, φοβούμενος τυχών εκδίκηση των Τούρκων, έδιωξε τον Βάκχο από τη Μονή. Στα Ιεροσόλυμα ο Άγιος βρήκε τη μητέρα και τα αδέλφια του, που επανέφερε στη Χριστιανική πίστη, εκτός από έναν, ο οποίος και τον κατάγγειλε στους Τούρκους. Οι Τούρκοι αμέσως συνέλαβαν τον Βάκχο και τον οδήγησαν στον κριτή. Ο Άγιος, μπροστά σ’ όλους τους παρευρισκόμενους μωαμεθανούς, ομολόγησε τη χριστιανική του πίστη και έτσι αποκεφαλίστηκε.

• Όσιος Παύλος ο νέος που ασκήτευε στο Λάτριο όρος 

Ο Όσιος Παύλος καταγόταν από την πόλη Ελαία, που βρίσκεται κοντά στην Πέργαμο της Μικράς Ασίας. Γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς, τον Αντίοχο και την Ευδοκία, οι οποίοι νωρίς πέθαναν και άφησαν τον Παύλο ορφανό και απροστάτευτο. Έτσι ο Παύλος αναγκάστηκε να βόσκει χοίρους για να ζήσει. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Βασίλειος, που ασκήτευε στο όρος Λάτρος (Δυτική Μικρά Ασία, κοντά στην αρχαία Μίλητο), έμαθε την κατάσταση του Παύλου και έστειλε κάποιο μοναχό να τον βρει και να τον φέρει στη Μονή. Στην αρχή οι χωρικοί αρνήθηκαν να δώσουν τον ορφανό, αλλά ο αδελφός του τον εμπιστεύθηκε στον ασκητή Πέτρο σαν μαθητευόμενο. Κοντά στον Πέτρο, ο Παύλος διδάχτηκε τη μοναχική ζωή και τόσο πολύ διακρίθηκε σ’ αυτή, ώστε μετά τον θάνατο του Πέτρου οι μοναχοί τον κάλεσαν στην ηγουμενία της Μονής. Αυτός όμως δεν δέχτηκε και έφυγε πιο μέσα στο βουνό και ζούσε με αυστηρή νηστεία και προσευχή. Έπειτα κατέβηκε στα κάτω μέρη του βουνού και έκτισε ωραίο ναό στο όνομα της Αγίας Τριάδας, όπου και παρέμεινε μέχρι τέλους της ζωής του, αφού έκανε και πολλά θαύματα. Μερικοί Συναξαριστές αναφέρουν ότι πέθανε σε βαθιά γεράματα το 896 μ.Χ.

• Μνήμη Χειροτονίας Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου 

Αύτη τη μέρα, το 397 μ.Χ., με κοινή γνώμη κλήρου, βασιλέων και λαού ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (βλέπε 13 Νοεμβρίου) χειροτονήθηκε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.

• Αγίος Γουρίας 

Ο Αγίος Γουρίας μαζί με τον Άγιο Βαρσανούφιο (τιμάται 11 Απριλίου) προσπαθούσαν να διαδώσουν την Χριστιανική πίστη στους Μουσουλμάνους.