5 Ιανουαρίου γιορτάζουν….

• Παραμονή των Φώτων
• Άγιοι Θεόπεμπτος και Θεωνάς
• Οσία Συγκλητική
• Άγιος Ρωμανός ο νέος Οσιομάρτυρας
• Όσιος Γρηγόριος ο εν Ακρίτα
• Όσιος Φωστήριος
• Άγιος Σάις
• Άγιος Θεόειδος
• Οσία Δομνίνα
• Οσία Τατιανή
• Όσιος Δωρόθεος

*******************************************************************************************************************

• Παραμονή των Φώτων 

Ἀπολυτίκιον
Ήχος δ’. Κατεπλάγη Ιωσήφ.
Απεστρέφετο ποτέ, ο Ιορδάνης ποταμός, τη μηλωτή Ελισσαιέ, αναληφθέντος Ήλιου, και διηρείτο τα ύδατα ένθεν και ένθεν και γέγονεν αύτω ξηρά οδός ή υγρά, εις τύπον αληθώς του Βαπτίσματος, δι’ ου ημείς την ρέουσαν του βίου διαπερώμεν διάβασιν. Χριστός εφάνη εν Ιορδάνη αγιάσαι τα ύδατα.

Κοντάκιον
Ήχος δ’ . Επεφάνης σήμερον
Εν τοις ρείθροις σήμερον, του Ιορδάνου, γεγονώς ο Κύριος, τω Ιωάννη εκβοά· Μη δειλιάσης βαπτίσαι με· σώσαι γαρ ήκω Αδάμ τον Πρωτόπλαστον.

• Άγιοι Θεόπεμπτος και Θεωνάς 

Ο Άγιος Θεόπεμπτος μας διδάσκει πως πρέπει να είμαστε πρωτοπόροι, αν θέλουμε να κερδίσουμε την αιώνια δόξα και όχι αυτή την προσωρινή του κόσμου. Ο Άγιος ήταν επίσκοπος στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284 – 305 μ.Χ.), που στις 23 Ιανουαρίου 303 υπέγραψε διάταγμα ανελέητου διωγμού κατά των χριστιανών. Τότε, ο πρώτος που ομολόγησε Χριστόν Εσταυρωμένον και ήλεγξε τον Διοκλητιανό για την πλάνη του, ήταν ο επίσκοπος Θεόπεμπτος. Βέβαια, αμέσως μετά ήξερε τι τον περίμενε. Και πράγματι, υποβάλλεται σε μια σειρά σκληρών βασανιστηρίων, που συγχρόνως συνοδεύονται από θαύματα. Πρώτα τον βάζουν σε φούρνο αναμμένο για να καεί, αλλά θαυματουργικά βγαίνει ζωντανός και αβλαβής. Έπειτα, του βγάζουν το ένα μάτι και, αμέσως μετά, του επιβάλλουν να πιει θανατηφόρα δηλητήρια. Επειδή όμως φυλάχτηκε από τη Χάρη του Θεού αβλαβής, τον αποκεφαλίζουν. Αλλά η ανδρεία, η ασάλευτη πίστη, η έξοχη καρτερία και η ηθική λάμψη που φώτιζαν τη φυσιογνωμία του μάρτυρα Θεοπέμπτου, μίλησαν πειστικά και νικηφόρα στην καρδιά του ειδωλολάτρη μάγου Θεωνά, που παρασκεύαζε τα φάρμακα. Και ενώ ακόμα η λουσμένη στα αίματα κεφαλή του μάρτυρα ήταν κατά γης, ομολόγησε κι αυτός το Χριστό. Μανιασμένοι τότε οι ειδωλολάτρες από την απρόσμενη αυτή ομολογία, τον θάβουν ζωντανό στο χώμα. Έτσι ο Θεωνάς βρήκε ένδοξο θάνατο και η ψυχή του μαζί μ’ αυτήν του Αγίου Θεοπέμπτου, ανέβηκαν στον αθλοθέτη και στεφανοδότη Θεό.

Ἀπολυτίκιον(Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἱερωσύνης τῇ στολῇ διαπρέπων, ἀθλητικῶς τὸν δυσμενῆ ἐτροπώσω, ὡς Ἱεράρχης ἔνθεος Θεόπεμπτε· ὅθεν πρὸς ἐπίγνωσιν, ἀληθείας προσάγεις, Θεωνᾶν τὸν ἔνδοξον, προσελθόντα Κυρίῳ· μεθ’ οὗ δυσώπει πάντοτε σοφέ, ὑπὲρ τῶν πίστει, τιμώντων τοὺς ἄθλους σου.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς.
Ὡς ἱερεὺς, τῶν ἀπορρήτων ὅσιος, καὶ λειτουργὸς, θεοειδὴς τῆς χάριτος, μαρτυρίου τοῖς παλαίσμασι, μυσταγωγεῖς πρὶς πίστιν ἔνθεον, Θεόπεμπτε τὸν Θεωνᾶν τὸν ἔνδοξον, μεθ’ οὗ ἐν τῷ σταδίῳ ἀνεκραύγαζες· Χριστὸς τῶν Μαρτύρων τὸ ἑδραίωμα.

Μεγαλυνάριον
Αἴγλη διαλάμπων ἀθλητικῇ, Θεόπεμπτε μάκαρ, κατεφώτισας πρὸς ζωήν, Θεωνᾶν τὸν θεῖον, θαυμάτων ἐνεργείᾳ, μεθ’ οὗ καὶ συναθλήσας, ἡμῶν μνημόνευε.

• Οσία Συγκλητική 

Η Αγία Συγκλητική γεννήθηκε περί το 270 μ.Χ στη Μακεδονία. Οι γονείς της, ήταν πλούσιοι και ευσεβείς Χριστιανοί. Προτίμησαν την Αλεξάνδρεια να εγκατασταθούν μόνιμα, γιατί εκεί είχαν ακούσει, ότι υπήρχαν περισσότεροι Χριστιανοί. Εκείνη την περίοδο Αρχιεπίσκοπος Αλεξάνδρειας, ήταν ο Μέγας Αθανάσιος (βλέπε 18 Ιανουαρίου), για τον οποίο είχαν ακούσει πολύ καλά λόγια. Έτσι, μόλις ξενιτεύτηκαν και εγκαταστάθηκαν, η πρώτη τους δουλειά ήταν, να τον γνωρίσουν. Αυτή τους η γνωριμία τους βοήθησε να γνωρίσουν καλύτερα τις Χριστιανικές Αλήθειες, αλλά και η κόρη τους Συγκλητική, να διδαχθεί σωστά το δρόμο της αρετής.

Κατάφεραν να τη μορφώσουν όσο καλύτερα μπορούσαν, δίδοντάς της συγχρόνως και Χριστιανική ανατροφή. Από νωρίς άρχισαν να φαίνονται τα πλούσια ψυχικά της χαρίσματα, που την έκαμαν να ξεχωρίζει από τους συμμαθητές της. Όμως, και η σπάνια σωματική της ομορφιά, ήταν για τους νέους της εποχής, μια διαρκή πρόκληση. Τα προξενιά, έφθαναν στους γονείς της το ένα μετά το άλλο και πολλοί ήταν οι νέοι, που τη ζητούσαν σε γάμο. Την ίδια άποψη είχαν και οι γονείς της, που τη θεωρούσαν έτοιμη για γάμο και άρχισαν διακριτικά να την πιέζουν. Μάλιστα δε, για να την πείσουν, χρησιμοποιούσαν το επιχείρημα, ότι θέλουν απογόνους στην οικογένειά τους.

Η κατά πάντα, όμως, άψογη Συγκλητική, δε συμφωνούσε καθόλου με την άποψη των γονιών της. Την ενδιέφερε ο Ουράνιος Νυμφίος Χριστός και Αυτόν, ήθελε να υπηρετήσει. Έτσι, τα δάκρυα των γονιών και των συγγενών, δεν τη συγκινούσαν ιδιαίτερα. Ζούσε ασκητική ζωή, με συνεχή προσευχή , αλλά και νηστεία. Μάλιστα δε, για τη νηστεία έλεγε, ότι είναι το μοναδικό γιατρικό, για το σώμα και τη ψυχή. Τη θεωρούσε δε μια, από τις μεγαλύτερες αρετές.

Όταν δε, μετά από λίγο διάστημα πέθαναν οι γονείς της, χάρισε την περιουσία της στους πτωχούς και τα ορφανά της Αλεξάνδρειας και έφυγε από την πόλη. Εγκαταστάθηκε σε έρημη τοποθεσία ιδρύοντας Μοναστήρι, που εφάρμοζε τους δικούς της ασκητικούς κανόνες. Πλήθος δε γυναικών την ακολούθησαν, που επέλεξαν να μονάσουν μαζί της. Ήταν για όλες παράδειγμα και υπόδειγμα Μοναχής και τις ευχαριστούσε να συνομιλούν μαζί της και να ασκούνται στην υπακοή και την ταπείνωση. Φρόντιζε πάντα, να μη βλέπει κανείς την προσωπική της ζωή και τα έργα της, γιατί δεν ήθελε καμιά ανθρώπινη διαφήμιση. Ο στόχος της ήταν, όχι μόνο πώς θα κάνει το καλό, αλλά πώς, θα το κρύψει από τους άλλους. Ήταν, έτσι, γεμάτη από πίστη και έλαμπε από χαρά και ταπείνωση. Όσο δε περνούσε ο χρόνος, άρχισαν να ανθίζουν οι αρετές της και οι ευωδίες τους έφθαναν, σε όλους τους ανθρώπους.

Ήταν δε, πάντα πρόθυμη να συμβουλέψει, αλλά και να διδάξει τις μοναχές, όταν εκείνες της το ζήταγαν. Έτσι, όταν, κάποια στιγμή τη ρώτησαν πώς πρέπει να πολεμούμε το διάβολο, εκείνη τους έδωσε την εξής απάντηση: «Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι όσο ανεβαίνουμε τα πνευματικά σκαλοπάτια, τόσο ο διάβολος προσπαθεί να μας πολεμήσει με τις παγίδες του. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνες στους λογισμούς, που συχνά μας πολεμούν. Ο εχθρός μας, προκειμένου να γκρεμίσει τον οίκο της ψυχής μας, ή από τα θεμέλια τον γκρεμίζει, ή από τη σκεπή. Δένει πρώτα το νοικοκύρη και μετά κυριεύει, όλα τα πράγματα του οίκου. Το θεμέλιο της ψυχικής μας οικίας είναι τα καλά έργα. Η σκεπή είναι η πίστη μας και τα παράθυρα είναι οι αισθήσεις μας. Αυτά χρησιμοποιεί, προκειμένου να μας πολεμήσει ο εχθρός μας. Γι’ αυτό, όποιος στέκει να προσέχει να μην πέσει. Γιατί αυτός που έπεσε, έχει μόνο μια φροντίδα, πώς να σηκωθεί. Ενώ, αυτός που στέκει πρέπει να φυλάγεται συνέχεια, για να μην πέσει. Κανείς από μας δεν πρέπει να κατηγορεί τον πεσμένο, αλλά να φοβάται για τον εαυτό του, μήπως γλιστρήσει και πέσει στο βάθος του γκρεμού. Όμως, για εκείνο που στέκει, υπάρχει διπλός ο φόβος, αλλά και ο κίνδυνος. Όταν τον πολεμά ο εχθρός του, να μην ολιγοψυχήσει και επανέλθει στα παλιά του πάθη, αλλά και να προσέχει, να μην εξαπατηθεί από την υπερηφάνειά του. Ο εχθρός μας, αφού μεταχειριστεί όλα του τα όπλα, αφήνει τελευταίο την υπερηφάνεια. Είναι το μεγαλύτερο καταστρεπτικό δηλητήριο, με το οποίο, ποτίζει την ψυχή μας. Την κάνει να φαντάζεται, ότι γνωρίζει εκείνα, που δε ξέρουν οι άλλοι και να πιστεύει, ότι ξεπερνά τους άλλους στις νηστείες και ότι έχει περισσότερες αρετές. Το χειρότερο δε, την κάνει να ξεχνά, τις δικές της αμαρτίες. Η αιτία της υπερηφάνειας είναι η παρακοή και το γιατρικό της, είναι η υπακοή….».

Γι’ αυτή της τη διδασκαλία, αλλά και τη συμπεριφορά γενικότερα, τη φθόνησε θανάσιμα ο διάβολος, που προσπαθούσε να βρει τους δικούς του διαβολικούς τρόπους, να την εξοντώσει. Έβλεπε, ότι η Οσία Συγκλητική είχε χωθεί για τα καλά στα δικά του χωράφια, αφαιρώντας του καθημερινά τμήματα, από την ανθρώπινη περιουσία του. Έπρεπε να βρει γρήγορα τρόπους, να την βγάλει από τη μέση, χτυπώντας την στο σώμα κατάλληλα. Της έδωσε τέτοιο πόνο στα εντόσθια της, που δε μπορούσε κανείς να τη βοηθήσει. Στη συνέχεια της πλήγωσε τον πνεύμονα και θα μπορούσε εάν ήθελε, να τη θανατώσει. Όμως αυτό ήθελε να το πετύχει με αργούς ρυθμούς, προκειμένου να την τυραννήσει περισσότερο.

Οι πόνοι για την Οσία ήταν ανυπόφοροι και ο πυρετός της κρατούσε συνέχεια συντροφιά. Έτσι, καθημερινά υπόφερε και έλιωνε σαν κερί. Την αρρώστια της την αντιμετώπιζε μεγαλόψυχα και δεν κατάπεσε, αλλά ούτε και λιποψύχησε. Όμως, είχε το κουράγιο και τη δύναμη να συμβουλεύει τις μοναχές, που έδειχναν να τα έχουν χαμένα. Μάλιστα δε τους έλεγε: «ότι δεν πρέπει ποτέ να είναι αμέριμνες οι ψυχές, που είναι αφιερωμένες στο Θεό, γιατί βοηθούν τον εχθρό, να ακονίζει τα δόντια του. Δεν υπάρχει κακός άνθρωπος τους έλεγε, που να μην έχει μέσα του μια σπίθα από καλοσύνη. Όπως, δεν υπάρχει και καλός, που να μην έχει μέσα του κάποια κακία. Πάντοτε συμβαίνει να βρίσκεται μέρος του καλού στους κακούς ανθρώπους, όπως υπάρχει και μέρος κακού στους καλούς ανθρώπους».

Είχε, έτσι, το κουράγιο και τη δύναμη να συμβουλεύει τις μοναχές, οι οποίες την άκουγαν με ανοιχτό το στόμα. Όμως, κάποιος ενοχλούνταν και ήθελε να της το κλείσει, αφαιρώντας της έτσι τη δυνατότητα να ομιλεί. Τα σωτήρια λόγια της Οσίας εξόργιζαν περισσότερο το διάβολο, που, όσο την έβλεπε να ανδρειώνεται, του κακοφαίνονταν. Έβλεπε, ότι την τυραννική του εξουσία συνέχεια τη νικούσε η Οσία και αυτός να κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια, δεν το δέχονταν. Αποφασίζει να της χτυπήσει τα όργανα της φωνής, προκαλώντας της ολική αφωνία. Έτσι, δεν ήταν δυνατόν να χρησιμοποιεί πλέον, το προφορικό λόγο και να συμβουλεύει τις μοναχές. Όμως και απ’ αυτή τη πληγή, υπήρξε όφελος για τις μοναχές. Οι σωματικές της πληγές, τις δυνάμωνε περισσότερο στην αρετή και τους γιάτρευε, τις πληγωμένες τους ψυχές.

Τέλος, και αυτές τις σχέσεις της Οσίας με τις μοναχές, ήθελε να κλονίσει ο διάβολος, γιατί τον ενοχλούσαν αφάνταστα. Καταστρώνει λοιπόν το διαβολικό του σχέδιο, χτυπώντας με νέα πληγή την Οσία. Της σαπίζει ένα δόντι, και το σάπισμα επεκτείνεται σε όλο της το σαγόνι. Μια βαρεία δυσοσμία, έβγαινε από το στόμα της. Οι μοναχές που την φρόντιζαν, δε μπορούσαν να την πλησιάσουν. Σκέφτηκαν να καλέσουν γιατρό, μήπως και μπορέσει και την βοηθήσει. Εκείνη, δεν ήθελε να το ακούσει και τους έλεγε με νοήματα: «να μη βλέπεται αυτό που φαίνεται, αλλά να ζητάτε αυτό, που κρύβεται».

Τρεις ολόκληρους μήνες, αγωνίστηκε η Οσία, με τις ανυπόφορες πληγές της. Η σωματική της δύναμη χαλάρωνε κάθε μέρα, γιατί δε μπορούσε να βάλει τίποτα στο στόμα της, αλλά και να κοιμηθεί από τους πόνους. Μάζεψε τις μοναχές και τους είπε, ότι σε τρείς μέρες, θα φύγει από κοντά τους. Έτσι την τρίτη μέρα και σε ηλικία 80 χρονών, εγκατέλειψε την παρούσα ζωή και κέρδισε την Αιώνια, που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.

Ἀπολυτίκιον(Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφίᾳ καὶ χάριτι, κεκοσμημένη σεμνή, ἀκλόνητος ἔμεινας, ὡς ὁ Ἰὼβ ὁ κλεινός, ἐχθροῦ ἐπίθεσιν· ὅθεν Συγκλητική σε, ἡ οὐράνιος δόξα, δέδεκται μετὰ τέλος, ὡς παρθένον φρονίμην· ἐν ᾗ τῶν μεμνημένων σου ἀεὶ μνημόνευε.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἀρετῶν ἐκλάμψασα, ταῖς οὐρανίαις ἀκτῖσιν, ὡς λαμπὰς ἀείφωτος, Συγκλιτικὴ θεοφόρε, ἤμβλυνας, τοῦ παλαμναίου ἐχθροῦ τὰ κέντρα, ἴθυνας πρὸς τὸν νυμφῶνα τῆς ἄνω δόξης, δῆμον ἅγιον παρθένων, μεθ’ ὧν δυσώπει, ἐλεηθῆναι ἡμᾶς.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῶν παρθένων ἡ καλλονή, καὶ Ἰὼβ τοῦ θείου, ἐκμαγεῖον ἐν πειρασμοῖς· χαίροις οὐρανίου, συγκλήτου κληρονόμε, Συγκλητικὴ θεόφρον, Πνεύματος ὄργανον.

• Άγιος Ρωμανός ο νέος Οσιομάρτυρας 

Ο νέος οσιομάρτυρας Ρωμανός, καταγόταν από την περιοχή του Καρπενησίου και κατά πάσα πιθανότητα από το χωριό Ανδράνοβα, που σήμερα καλείται Ασπρόπυργος. Ανατράφηκε από γονείς φτωχούς και αγράμματους, αλλά ευσεβείς και παρέμεινε και ο ίδιος αγράμματος.

Κάποτε ήλθε σαν προσκυνητής στους Αγίους Τόπους, στη Μονή του Αγίου Σάββα, όπου άκουσε διηγήσεις για νεομάρτυρες της πίστης και έτσι τον κατέλαβε ο πόθος του μαρτυρίου. Πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου ομολόγησε με θάρρος μπροστά στον κριτή τον Ιησού Χριστό, σαν αληθινό Θεό και σωτήρα των ανθρώπων και κατηγόρησε τον Μωάμεθ σαν παραμυθά. Τα βασανιστήρια ήταν φρικτά. Ο αρχηγός του τούρκικου στόλου, ζήτησε να του δοθεί ποινή ισόβιας δουλείας στα κουπιά των πλοίων. Κάποιοι χριστιανοί όμως, τον ελευθέρωσαν αντί χρημάτων και τον έστειλαν στο Άγιο Όρος στα Καυσοκαλύβια.

Στο Άγιο Όρος έμεινε κοντά στον Όσιο Ακάκιο τον Καυσοκαλυβίτη, όπου με προσευχή και νηστεία προπαρασκευάστηκε για το μαρτύριο. Με την ευλογία λοιπόν του πνευματικού του, μοναχός πλέον τώρα, ξεκίνησε για τους Αγίους Τόπους να μαρτυρήσει. Αλλά για να μη συμβεί κάτι κακό στον Πανάγιο Τάφο, τελικά πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί προκάλεσε τους Τούρκους, και τον έριξαν μέσα σ’ ένα ξεροπήγαδο, νηστικό για 40 μέρες. Τελικά τον αποκεφάλισαν στις 5 ή 6 Ιανουαρίου (κατά άλλους στις 16 Φεβρουαρίου) του 1694 μ.Χ. Το Ιερό λείψανο του αγοράστηκε αντί 500 γροσιών από έναν Άγγλο πλοίαρχο και μεταφέρθηκε στην Αγγλία. Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι το μαντήλι με το αίμα του Αγίου, βρίσκεται στη Μονή Δοχειαρίου. Ακολουθία του Αγίου βρίσκεται στον Κωδ. 61 σελ. 265 της Καλύβης Ιωασαφαίων στα Καυσοκαλύβια και εκδόθηκε στο Βόλο το 1937 μ.Χ. Η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη του Αγίου και στις 16 Φεβρουαρίου.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις.
Σθένει Χάριτος τῆς Παναγίας ῥώμην ὤνησας τὴν πανολβίαν καὶ ῥωμαλέως ἠγωνίσω, Μακάριε· ὅθεν Χριστὸν ὡς Θεὸν ὡμολόγησας καὶ μαρτυρίῳ τὴν πίστιν ἐτράνωσας, ῾Ρωμανὲ ἔνδοξε, ᾿Ασπροπύργου τὸ σέμνωμα. Σωτῆρα Θεὸν ἱκέτευε δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
᾿Αθλητῶν καὶ μαρτύρων νέων τὸ καύχημα, ἀσκητῶν καὶ ὁσίων Εὐρυτάνων ἀγλάϊσμα ἀνεδείχθης, ῾Ρωμανέ, τῷ μαρτυρίῳ σου ὅτι ἐδόξασας Χριστὸν ἐν κριτηρίοις ἀσεβῶν τῇ ῥώμῃ τοῦ Παρακλήτου. Καὶ νῦν ὡς μάρτυς πρεσβεύεις ὑπὲρ πιστῶν τῶν εὐφημούντων σε.

Μεγαλυνάριον
῾Ρώμην ἐνεδύσω ἐξ οὐρανοῦ καὶ τῇ πανοπλίᾳ τοῦ Παντάνακτος ᾿Ιησοῦ ἐχθρῶν τὰς μεθοδείας καί τῶν ὑπεναντίων κατῄσχυνας γενναίως, ῾Ρωμανὲ ἔνδοξε.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Τὸ τοῦ ᾿Ασπροπύργου σέβας λαμπρόν, ῾Ρωμανὸν τὸν νέον καὶ ἐν μάρτυσι θαυμαστόν, τὸν πίστει καὶ ἀνδρείᾳ κακίαν ἀναιροῦντα, ἄσμασιν καὶ ὕμνοις τοῦτον τιμήσωμεν.

• Όσιος Γρηγόριος ο εν Ακρίτα 

Ο Όσιος Γρηγόριος γεννήθηκε στην Κρήτη το 755 μ.Χ. Οι ευσεβείς γονείς του ονομάζονταν Θεοφάνης και Ιουλιανή. Ήταν και οι δύο γονείς του πολύ ευσεβείς άνθρωποι. Σε ηλικία 26 ετών ο νεαρός Γρηγόριος, με την άδεια των γονέων του, πήγε στην Παλαιστίνη, φλεγόμενος από τον πόθο να προσκυνήσει τους αγίους τόπους και να ζήσει μερικά χρόνια εκεί όπου γεννιέται συγκινητική η ενθύμηση του Σωτήρα Χριστού. Από την αγία πόλη, αποφάσισε μετά από καιρό να πάει στη Ρώμη, επί πατριαρχίας Νικηφόρου Α’ και αυτοκράτορα Κωνσταντινούπολης τον Μιχαήλ Ραγκαβέ (811). Εκεί εκάρη μοναχός. Ύστερα από λίγο, ο Μητροπολίτης Συνάδων Μιχαήλ ο Ομολογητής, έπεισε τον Γρηγόριο να έλθει μαζί του στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί τον ενέγραψε στη Μονή του Ακρίτα. (Η Μονή του Ακρίτα βρισκόταν στον Αστακηνό κόλπο της Βιθυνίας στο ομώνυμο ακρωτήριο). Εδώ, χρησιμοποιούμενος και σε εσωτερική αποστολή της Μητρόπολης τελείωσε τη ζωή του, τύπος και υπογραμμός θερμής πίστης, καθαρής και ειρηνικής ζωής και αγάπης το έτος 820 μ.Χ.

 Ἀπολυτίκιον
Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Βίου λαμπρότητι καλλωπιζόμενος, σκεύος πολύτιμον της θείας Χάριτος και καί αρετών υπογραμμός εδείχθης δι’ εγκρατείας, Όσιε Γρηγόριε, Κρήτης άγιον βλάστημα, της Ακρίτα Μάνδρας δε ιερόν εγκαλώπισμα. Και νυν μη διαλίπης πρεσβεύων, Πάτερ, υπέρ των σε τιμώντων

• Όσιος Φωστήριος 

Ο Όσιος Φωστήριος καταγόταν από την Ανατολή. Αφού ανήλθε σε ένα ψηλό και ήσυχο όρος, προσευχόταν νοερά στον Θεό και ταλαιπωρούσε τον εαυτό του με νηστείες, αγρυπνίες, γονυκλισίες και κάθε μορφής σκληραγωγία. Έτσι λοιπόν, αναδείχθηκε πραγματικά, όπως λέγει και το όνομά του, φωστήρας που φώτιζε το στερέωμα της Εκκλησίας. Ο Όσιος Φωστήριος είχε προικισθεί από τον Θεό με το χάρισμα της θαυματουργίας. Έτσι θεράπευε κάθε ασθένεια των πιστών που προσέρχονταν σε αυτόν. Ακόμη και άρτους από τον ουρανό δεχόταν ο Όσιος, όπως παλαιότερα στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης, ο Προφήτης Ηλίας. Αλλά ο Προφήτης Ηλίας ελάμβανε τους άρτους από ένα κόρακα, ενώ ο Όσιος Φωστήριος από Άγγελο Κυρίου, σε καθορισμένο τόπο, στον οποίο πήγαινε καθημερινά ο Άγγελος και άφηνε έναν άρτο. Και όταν καμιά φορά έφθαναν στον τόπο που ασκήτευε ο Όσιος, δύο ή τρεις ή και περισσότεροι αδελφοί, βρίσκονταν στον καθορισμένο τόπο άρτοι ανάλογα με τον αριθμό των επισκεπτών. Επειδή όμως χωρίς την βούληση του Θεού δεν ισχύει δέηση, ο τρόπος αυτό εξοικονομήσεως των άρτων δεν διατηρήθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του Οσίου, όπως ακριβώς ούτε στον Προφήτη. Αλλά στον Προφήτη, ο τρόπος που λάμβανε τους άρτους κράτησε μόνο μερικές ημέρες, ενώ στον Όσιο κράτησε αρκετά χρόνια, μέχρι τότε δηλαδή που ζούσε στην ησυχία και εφύλαγε την ακτημοσύνη. Όταν όμως, ο Όσιος Φωστήριος ίδρυσε Μονή και συγκέντρωσε σε αυτή πάρα πολλούς Μοναχούς, δεν λάμβανε τους άρτους άνωθεν, όπως συνέβαινε πριν, αλλά εργαζόταν για να καλύψει τις ανάγκες όλων. Και βέβαια ο Θεός δεν έπαψε να του στέλνει πλούσια τη χάρη και την ευλογία Του. Ο Όσιος δίδασκε στη θεωρία και στην πράξη τους μαθητές του με το εργόχειρο, την προσευχή και την ανάγνωση των ιερών βιβλίων. Όταν δε κάποτε εμφανίσθηκε μία αίρεση στην Εκκλησία του Θεού και συναθροίσθηκαν πολλοί Πατέρες να εξετάσουν το θέμα και να αποφασίσουν, προσκλήθηκε να πάρει μέρος και ο Όσιος Φωστήριος. Στην παράκληση αυτή ο Όσιος όχι μόνο ανταποκρίθηκε, αλλά και αποδείχθηκε γενναίος αγωνιστής της Ορθοδόξου πίστεως, αφού με τους λόγους του πολλοί από τις διάφορες αιρέσεις, επανήλθαν στην οδό της αλήθειας, ενώ με τις παραινέσεις του πολλοί έγιναν μοναχοί. Ο Όσιος Φωστήριος κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη το απόγευμα της 5ης Ιανουαρίου, τότε που και η Εκκλησία όρισε τη μνήμη του.

• Άγιος Σάις 

Ο Άγιος Μάρτυς Σάις τελείωσε μαρτυρικά τον βίο του, βληθείς στη θάλασσα και έτσι γλύτωσε από τα ποντίζοντα βάθη της πλάνης των ειδώλων.

• Άγιος Θεόειδος 

Ο Άγιος Μάρτυς Θεόειδος τελείωσε μαρτυρικά τον βίο του, αφού τον κατεπάτησαν οι δήμιοι.

• Οσία Δομνίνα 

Η Οσία Δομνίνα (ή Δόμνα), έζησε κατά Θεόν και κοιμήθηκε εν ειρήνη.

• Οσία Τατιανή 

Η Οσία Τατιανή ήταν μοναχή ασκήτρια και απεβίωσε ειρηνικά.

• Όσιος Δωρόθεος 

Ο Όσιος Δωρόθεος ακολούθησε την οδό της μοναχικής πολιτείας και φαίνεται ότι υπήρξε ιδρυτής και κτίτορας της Μονής Χιλιοκομίου Αμασείας.