8 Ιανουαρίου γιορτάζουν…

 

• Οσία Δομνίκη
• Όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης
• Άγιος Κύρος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης
• Άγιος Καρτέριος ο ιερομάρτυρας
• Άγιος Ιουλιανός ο Αιγύπτιος και οι μαζί μ’ αυτόν μαρτυρήσαντες Βασίλισσα, Κέλσος, Αναστάσιος, Αντώνιος ο Πρεσβύτερος, είκοσι δεσμοφύλακες και επτά αδέλφια
• Αγία Γυναίκα
• Άγιοι Θεόφιλος ο Διάκονος και Ελλάδιος ο λαϊκός
• Άγιος Αττικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• Προφήτης Σαμέας ο Ελαμίτης
• Όσιος Αγαθών
• Άγιος Σεβερίνος
• Όσιος Μακάριος ο Μακρής, ηγούμενος της Μονής Παντοκράτορα Κωνσταντινούπολης
• Όσιος Θεόδωρος κτήτορας και ηγούμενος της Μονής Χώρας
• Αγία Κυράννα η Νεομάρτυς
• Όσιος Ησαΐας
• Όσιος Παΐσιος του Ούγκλιχ
• Όσιος Γρηγόριος ο Έγκλειστος
• Άγιος Γρηγόριος ο Οσιομάρτυρας και θαυματουργός
• Άγιος Αβώ ο Μάρτυρας
• Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Μοισίας
• Άγιος Ισίδωρος ο Ιερομάρτυρας και οι συν αυτώ 72 Μάρτυρες

**********************************************************************************************************************

• Οσία Δομνίκη 

Η Οσία Δομνίκη γεννήθηκε στην Καρθαγένη της Αφρικής. Το 384, όταν έφτασε σε νεαρή ηλικία, για προσωπικούς λόγους έρχεται στην Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλες σαράντα συνομήλικες της. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Μέγας Θεοδόσιος και Πατριάρχης ο Νεκτάριος. Μόλις γνωρίζει τη Δομνίκη ο Πατριάρχης, διακρίνει τις αγνές της προθέσεις και αμέσως τη βαπτίζει και μετά την κάνει μοναχή. Στη χριστιανική μοναχική ζωή διακρίνεται νωρίς η Αγία για την πίστη της, το ζήλο, την αφοσίωση της στη φιλανθρωπία και, προπάντων, για την αγνότητα της ψυχής της, αποδεικνύοντας και αυτή με τη ζωή της τα λόγια του Κυρίου μας στους μαθητές Του και, κατ’ επέκταση, σε όσους Τον ακολουθούν: «Σεις τώρα είσθε καθαροί. Και σας έχει καθαρίσει ο λόγος της αληθείας, πού σας έχω πει και διδάξει» (Ιωάννου ιε 3). Η ηθική καθαρότητα της Αγίας Δομνίκης, συνδυασμένη με την αξιοθαύμαστη ταπεινοφροσύνη της, είχε τέτοια απήχηση στη συνείδηση της Εκκλησίας μας, ώστε να την κατατάξει στο χορό των Αγίων της.

Ἀπολυτίκιον
Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Αγάπη τή κρείττονι, καταυγασθείσα τον νουν, ασκήσει εξέλαμψας, ώσπερ λαμπάς φαεινή, Δομνίκα πανεύφημε όθεν Μοναζουοών σε, όδηγόν φωτοφόρον, έδειξεν ο Δεσπότης, δια βίου και λόγου. Ω πρέσβευε θεοφόρε, σώζεσθαι άπαντας.

• Όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης 

Ο Όσιος Γεώργιος γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της Κύπρου από γονείς ευσεβείς. Είχε και ένα μεγαλύτερο αδελφό που τον έλεγαν Ηρακλείδη. Αυτός λοιπόν, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς τους, πήγε στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσει. Αφού προσκύνησε, κατόπιν πήγε στη Λαύρα του Καλαμώνας που βρισκόταν κοντά στο σημερινό μοναστήρι του Αββά Γερασίμου στον Ιορδάνη και εκεί έγινε μοναχός. Ο δε Γεώργιος παρέμεινε κοντά στους γονείς του. Αργότερα πέθαναν οι γονείς του και ο Γεώργιος έμεινε ορφανός. Τότε τον παρέλαβε μαζί με την κληρονομιά του ο θείος του, που είχε μια μοναχοκόρη και ήθελε να τον κάνει γαμπρό του. Ο Γεώργιος όμως δεν ήθελε να παντρευτεί και έφυγε στον άλλο του θείο, που ήταν ηγούμενος σ’ ένα Μοναστήρι. Αλλά επειδή ο προηγούμενος θείος του πίεζε τον αδελφό του ηγούμενο ν’ αφήσει τον Γεώργιο να φύγει από το μοναστήρι, ο Γεώργιος έφυγε κι από ‘κει και πήγε στον αδελφό του Ηρακλείδη στη Λαύρα του Καλαμώνος. Άλλ’ επειδή ήταν νεαρός τον οδήγησε στη Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου, την λεγόμενη Χοζεβά που βρίσκεται σε μια ερημική και άγρια χαράδρα κι είναι κοντά στην αρχαία Ρωμαϊκή οδό, που οδηγεί από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ. Εκεί πλέον ο Γεώργιος αφού έγινε μοναχός, έζησε αυστηρά ασκητική μοναχική ζωή. Η φήμη της αρετής του ήταν μεγάλη και τα άγια έργα του δίδαξαν πολλούς. Τελικά, ειρηνικά παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Θεό.

Λίγα λόγια για το μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου, την λεγόμενη Χοζεβά.
Βρίσκεται σε μια ερημική και άγρια χαράδρα κι είναι κοντά στην αρχαία Ρωμαϊκή οδό, που οδηγεί από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ. Στην Αγία Γραφή η τοποθεσία αυτή λέγεται χείμαρρος Χορράθ κι είναι συνδεδεμένη με πολλά ιστορικά γεγονότα.
Σ’ αυτό το μέρος είναι η σπηλιά στην όποια είχε κάποτε κρυβεί ο προφήτης Ηλίας (910 π.Χ.) για να γλιτώσει από την καταδίωξη του ασεβέστατου βασιλιά Αχαάβ και της ειδωλολάτριδας συζύγου του της Ιζάβελ. Σ’ αυτή τη σπηλιά ο ζηλωτής προφήτης έμεινε μήνες και τρεφόταν κατά ένα θαυμαστό τρόπο. Μερικά κοράκια του έφερναν πρωί και βράδυ ψωμί και κρέας. Νερό έπινε από τον χείμαρρο. Όταν όμως κι από εδώ έλειψε το νερό, εξ αιτίας της ανομβρίας, ο προφήτης αναχώρησε κατ’ εντολή του Θεού στα Σάρεπτα της Σιδώνος.
Στη σπηλιά αυτή ύστερα από χρόνια ήρθε και κλείστηκε κι ο θεοπάτορας Ιωακείμ. Σαράντα μερόνυχτα έμεινε εδώ νηστεύοντας και προσευχόμενος να του χαρίσει ο Θεός ένα παιδί, γιατί ήταν άτεκνος. Σ’ αυτό το διάστημα κι η σύζυγος του Άννα είχε παραμείνει στο σπίτι της και προσευχόταν θερμά. Με δάκρυα παρακαλούσε και ζητούσε να της λύσει ο Πανάγαθος Θεός την ατεκνία της. Πολύ συγκινητική είναι η προσευχή του Ιωακείμ, στη σπηλιά όπως μας την διέσωσε αρχαία παράδοση: «Ου καταβήσομαι», έλεγε μονολογώντας ο ευσεβής Ιωακείμ, «ούτε επί ποτόν, έως ότου επισκέψεταί με Κύριος ο Θεός μου και έσται μου η ευχή βρώμα και πόμα». Και δεν κινήθηκε απ’ εκεί, παρά μονάχα, όταν ο φιλάνθρωπος Θεός που ακούει πάντα τις προσευχές των ευσεβών παιδιών του, εισήκουσε τη δέηση του και μ’ ένα άγγελο του διεμήνυσε το χαρμόσυνο μήνυμα, πώς θα αποκτούσε παιδί. Και πραγματικά. Την επόμενη χρονιά ο Ιωακείμ και η Άννα αξιωνόντουσαν να αποκτήσουν την κεχαριτωμένη Μαρία, τη Μητέρα του Θεού. Γι’ αυτό και το όνομα Θεοπάτορες, δηλαδή πρόγονοι κατά σάρκα του Σωτήρος μας Χριστού, του Θεού μας.
Από μια τυπική διάταξη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων μανθάνουμε, πως ο χείμαρρος ήταν κτήμα του Ιωακείμ, του πατέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Εδώ υπήρχε και κήπος του ιδίου κι εδώ αργότερα κτίστηκε και Εκκλησία έπ’ ονόματι της Παναγίας στην οποία διάφορες μέρες του χρόνου γινόντουσαν μεγαλόπρεπες πανηγύρεις. Σε τούτο το μέρος κτίστηκε κι η μονή της Παναγίας του Χοζεβά, που θεωρείται μία από τις αρχαιότερες μονές της Παλαιστίνης.
Στην ιερά αυτή Μονή έζησαν την αγγελική ζωή της πλήρους αφιερώσεως χιλιάδες ευλαβείς ψυχές. Σ’ αυτή πέρασε κι ο άγιος Γεώργιος από τη νήσο Κύπρο, που είναι γνωστός με το επώνυμο Χοζεβίτης, τα περισσότερα χρόνια της ασκητικής ζωής του. Η όλη περιοχή διακρίνεται για την αγριότητα της. Κι αυτή την περιοχή χωρίς άλλο θα είχε υπ’ όψη ο Κύριος, όταν έλεγε την παραβολή του ανθρώπου που περιέπεσε στους ληστές κι είναι γνωστή σαν παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Καθ’ όλη τη διαδρομή του χειμάρρου υπάρχουν πολλά σπήλαια, τα οποία από ενωρίς προσείλκυσαν πολλούς αναχωρητές. Σ’ ένα από αυτά, που βρίσκεται από πάνω από τη Μονή, είχε εγκατασταθεί κάποτε ο Άγιος Ιωάννης ο θαυματουργός, που είχε διατελέσει επίσκοπος της Καισαρείας κι ύστερα εγκατέλειψε την επισκοπή κι ήρθε στο μέρος αυτό να μονάσει. Ο μεγάλος αυτός άγιος και θαυματουργός έκτισε την εκκλησία και τη Μονή στο όνομα της Παναγίας και καλλώπισε τον χώρο εκείνο έτσι, που σε λίγο καιρό χιλιάδες φιλέρημες ψυχές ήρθαν να ζήσουν την αγγελική ζωή.
Την ακμή της Μονής, στην οποία πολλά θαύματα γινόντουσαν από την Υπεραγία Θεοτόκο, αλλά και των γύρω ασκητηρίων, που στις αρχές του εβδόμου αιώνα φιλοξενούσαν πιο πολλές από πέντε χιλιάδες ψυχές, ανέκοψαν οι περσικές επιδρομές. Σαν καταιγίδα αληθινή είχαν ενσκήψει οι άγριες αυτές ορδές, που έσφαζαν, έκαιαν, ερήμωναν τα πάντα από εκεί που περνούσαν. Αυτή την εποχή καταστράφηκε κι ο άγιος ναός της Αναστάσεως και όλοι οι ναοί και τα μοναστήρια της Παλαιστίνης (614 μ.Χ.)

Ἀπολυτίκιον(Κατέβασμα)
Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Γεωργήσας τον λόγον Πάτερ της χάριτος, δικαιοσύνης έδρέψω καρποφορίαν λαμπράν, ως την ένθεον ζωήν αϊρετισάμενος, όθεν της δόξης κοινωνός, ανεδείχθης του Χριστού, Γεώργιε θεοφόρε’ ώ και πρεσβεύεις άπαύστως, έλεηθήναι τάς ψυχάς ημών.

• Άγιος Κύρος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης 

Ο Άγιος Κύρος ήταν μοναχός σε κάποιο μοναστήρι του Πόντου απέναντι της Αμάστριδος. Εκεί τον συνάντησε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ο Β (685-695, 705-711 μ.Χ.), τον οποίο ο Άγιος βεβαίωσε προφητικά ότι θα ανακτήσει τον θρόνο. Όταν αυτό συνέβη πραγματικά ο αυτοκράτορας θυμήθηκε τους προφητικούς λόγους του Αγίου και τον κάλεσε, το έτος 705 μ.Χ., στην Κωνσταντινούπολη, για να αναλάβει τον Πατριαρχικό θρόνο. Η πατριαρχεία του Άγιου Κύρου διήρκησε μέχρι το 711. Τα χρόνια εκείνα τάραζαν την Εκκλησία και το Κράτος οι αιρέσεις του Μονοφυσιτισμού και του Μονοθελητισμού, παρόλο που είχαν καταδικασθεί από την Δ’ και ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδο. Οι οπαδοί των αιρέσεων αυτών ήταν πάρα πολλοί στη Συρία, την Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, την Αρμενία, την Περσία, και βοήθησαν τους Άραβες στην κατάκτηση των χωρών αυτών και την απόσπαση τους από το Βυζάντιο. Ενώ όμως η ανάκτηση τους ήταν αδύνατη, υπήρχε μερίδα – κυρίως αιρετικών ανθρώπων, που επέμενε ότι ήταν δυνατό να ανακτηθούν οι χώρες εκείνες, εάν το Βυζάντιο καταργούσε τις δυσμενείς για Μονοφυσίτες και Μονοθελήτες αποφάσεις της Δ’ και ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου. Πράγμα που δυστυχώς συνέβη από τον αυτοκράτορα Φιλιππικό. Ο Πατριάρχης Κύρος αντιστάθηκε σθεναρά στη διαταγή του αυτοκράτορα, με αποτέλεσμα αυτός να τον έκθρονήσει και να τον κλείσει στη Μονή της Χώρας. Εκεί ο Κύρος πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, με ήσυχη τη συνείδηση ότι περιφρόνησε την απειλή του άσεβους αυτοκράτορα, δέχθηκε το διωγμό του και ήταν έτοιμος να δεχθεί και το θάνατο. Η Σύναξη αυτού ετελείτο στη σεβάσμια μονή της Χώρας και στο Ναό της Αγίας Σοφίας, εάν συνέπιπτε η μνήμη του ημέρα Κυριακή.

• Άγιος Καρτέριος ο ιερομάρτυρας 

Μαρτύρησε και αυτός στο διωγμό του Διοκλητιανού κατά της Εκκλησίας. Ήταν Ιερέας στην Καισαρεία της Καππαδοκίας και έσπειρε τον καλό σπόρο στην πόλη. Όταν οι ναοί του Χρίστου κλείστηκαν, αυτός έκανε θεία λειτουργία σ’ ένα μυστικό ευκτήριο οίκο. Καταγγέλθηκε, αρνήθηκε την αναγνώριση των διαταγμάτων του διωγμού και έμεινε σταθερός στην ομολογία του Χρίστου. Ο διοικητής Ούρβανός (298) διέταξε τη φυλάκιση του. Όταν ξαναδήλωσε την πίστη του, μαστιγώθηκε σκληρά. Κατόπιν ξερίζωσαν τα νύχια από τα χέρια και τα πόδια του και έπειτα άνοιξαν τα πλευρά του με σιδερένια νύχια, και τις πληγές έκαψαν με αναμμένες λαμπάδες από ρητίνη. Αλλά ο Καρτέριος υπέμεινε νικηφόρα, εφαρμόζοντας το λόγο του Απόστολου Παύλου: «τίς υμάς χωρίσει από του Χριστού; θλίψις ή κίνδυνος ή μάχαιρα;» (Ρώμ. η’ 35). Και έτσι πήρε το αμάραντο στεφάνι της αιώνιας δόξας.

Ἀπολυτίκιον
Ήχος α’
Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις· του γάρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει σοι, αγαπητόν σε Υιόν ονομάζουσα• και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβεβαίου του λόγου το ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, και τον κόσμον φωτίσας δόξα σοι.

Κοντάκιον
Ήχος δ’
Επεφάνης σήμερον τη οικουμένη, και το φώς σου Κύριε, εσημειώθη εφ᾽ ημάς, εν επιγνώσει υμνούντάς σε• Ήλθες, εφάνης, το Φώς το απρόσιτον.

• Άγιος Ιουλιανός ο Αιγύπτιος και οι μαζί μ’ αυτόν μαρτυρήσαντες Βασίλισσα, Κέλσος, Αναστάσιος, Αντώνιος ο Πρεσβύτερος, είκοσι δεσμοφύλακες και επτά αδέλφια

Μαρτύρησαν στις αρχές του 4ου αιώνα επί Διοκλητισνού και Μαρκιανού διοικητή Αιγύπτου. Ο Ιουλιανός ήταν από την Αντινούπολη της Μέσης Αιγύπτου και ο γάμος του με τη Βασίλισσα (έτσι ονομαζόταν η γυναίκα του) δεν τους έδωσε παιδί. Αλλά παιδιά τους θεωρούσαν τα φτωχά και τα ορφανά. Όταν το 303 κηρύχτηκε διωγμός κατά των χριστιανών, ο Ιουλιανός και η Βασίλισσα για να αποφύγουν την ειδωλολατρική βία, πήγαν, ο μεν σε ανδρικό μοναστήρι, ή δε σε γυναικείο. Αλλά η σκληρή δίωξη από τον ειδωλολάτρη διοικητή της Αιγύπτου Μαρκιανό, έφτασε μέχρι αυτά τα μοναστήρια. Τότε ο Ιουλιανός συνελήφθη και ιδιαίτερα αυτός βασανίστηκε σκληρά. Ο γιος όμως του Μαρκιανού, Κέλσιος, που σεβόταν τους χριστιανούς, είπε στον πατέρα του να πάψει τα σκληρά βασανιστήρια. Εκείνος αρνήθηκε. Και ο Κέλσιος τότε ομολόγησε τον Χριστό, με αποτέλεσμα να τον θανατώσει ο ίδιος ο πατέρας του. Λίγο αργότερα, μετά από απάνθρωπα βασανιστήρια, παρέδιδαν στον στεφανοδότη Χριστό τις ψυχές τους ο Ιουλιανός και η σύζυγος του Βασίλισσα. Μαζί τους δε και ένας ιερέας ονόματι Αντώνιος, καθώς και κάποιοι από τους Δήμιους, αλλά και άλλοι πολλοί άνδρες. Επίσης και κάποιος εκ νεκρών αναστάς Αναστάσιος και 20 Στρατιώτες. Η μνήμη όλων των πιο πάνω Αγίων, άγνωστο γιατί, επαναλαμβάνεται και την 21η Ιουνίου.

• Αγία Γυναίκα 

Η Αγία αυτή ήταν σύζυγος του ηγεμόνα που θανάτωσε τον Άγιο Ιουλιανό και μητέρα του Αγίου Κελσίου. Πίστεψε στον Χριστό από τα θαύματα που έγιναν κατά τη διάρκεια των μαρτυρίων και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε.

• Άγιοι Θεόφιλος ο Διάκονος και Ελλάδιος ο λαϊκός 

Οι Άγιοι αυτοί Μάρτυρες ήταν από τη Λιβύη. Συνελήφθησαν διότι ομολογούσαν τον Χριστό και οδηγήθηκαν στον ανθύπατο και άρχοντα της Λιβύης, Επειδή επέμεναν στην πίστη του Χριστού, τους καταξέσχισαν τις σάρκες και έτσι παρέδωσαν οι Άγιοι τις ψυχές τους στα χέρια του Θεού και ανέβηκαν νικηφόροι στα ουράνια.

• Άγιος Αττικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 

Ο Άγιος Αττικός γεννήθηκε στη Σεβάστεια της Αρμενίας, όπου και εκπαιδεύτηκε. Όταν πήγε στην Κωνσταντινούπολη, έγινε κληρικός της εκεί Αρχιεπισκοπής. Η μόρφωση του ήταν μέτρια, πολλή όμως ήταν η φιλοτιμία και ο κόπος του στο να μελετά για να μπορεί να κηρύττει. Στη ζωή του ήταν ασκητικός αλλά συγχρόνως και κοινωνικός τύπος. Στην Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως διαδέχτηκε τον αποθανόντα – κατά το μήνα Οκτώβριο του 405 μ.Χ. – Αρσάκιο. Η εκλογή του έγινε στα τέλη του 405 μ.Χ. ή αρχές του 406 μ.Χ. Επί της πατριαρχείας του έγιναν το 415 μ.Χ. τα εγκαινια του – πυρποληθέντος το 404 μ.Χ. – ναού της Αγίας Σόφίας ενώ το 421 μ.Χ. βάπτισε την περίφημη Αθηναΐδα, κόρη του Αθηναίου σοφιστή Λεοντίου, αφού τη μετονόμασε σε Ευδοκία και κατόπιν ευλόγησε τους γάμους της με τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Β’. Υπήρξε μεγάλος ευεργέτης των φτωχών. Εργάστηκε εναντίον των δεισιδαιμονιών. Με την μετριοπάθεια και την αγαθότητα του κέρδισε πολλούς σχισματικούς και αιρετικούς. Το 422 μ.Χ. έγραψε στα Δίπτυχα της Εκκλησίας τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Τέλος ο Άγιος Αττικός, παρά την μετριοπάθειά του, επέδειξε πολύ αυστηρή συμπεριφορά προς την αίρεση των Μασσαλιανών, που διατηρούσαν μοναχικά συγκροτήματα στη Μικρά Ασία και τη Συρία, και αυτοσεμνύνονταν ότι πραγματοποιούσαν την ηθική τελειότητα χωρίς να χρειάζεται ο Νόμος. Έφθασαν και μέχρι του να περιφρονούν την εργασία και να ζουν από ελεημοσύνες λέγοντας ότι έχουν συστηματικά αξιωθεί θείων οράσεων και καταφρονούντες τα ιερά μυστήρια και τις παραδόσεις της Εκκλησίας. Ο Αττικός πέθανε ειρηνικά το 425 μ.Χ. αφού πατριάρχευσε 20 χρόνια.

• Προφήτης Σαμέας ο Ελαμίτης 

Ένας από τους προφήτες πού το βιβλίο του χάθηκε, όπως μαθαίνουμε από το Β’ Παραλειπομένων (κβ’ 15): «και λόγοι Ροβοάμ οί πρώτοι ουκ ιδού γεγραμμένοι εν τοις λόγοις Σαμέου του προφήτου;». Αυτός επίσης εμπόδισε τον Ροβοάμ, γιο του Σολομώντα, να κινήσει πόλεμο κατά των δώδεκα φυλών για την προστασία τους (Γ’ Βασιλ. κεφ. ιβ’ ).

• Όσιος Αγαθών 

Από τους λόγιους και πολύπειρους ασκητές της ερήμου, που σοφά αποφθέγματα τους βρίσκονται στο Γεροντικό. Απεβίωσε ειρηνικά. Ο Όσιος Αγαθών είναι εκείνος περί του οποίου γράφεται εν τω Γεροντικώ, ότι άκούοντες τινές, ότι έχει μεγάλην διάκρισιν, ηθέλησαν να τον δοκιμάσωσιν αν όργίζηται όθεν είπον εις αυτόν «Σύ είσαι ο Αγαθών; άκούομεν ότι είσαι πόρνος και υπερήφανος». Ο δε Οσιος είπε: «Ναι, ούτως έχει ή αλήθεια». Πάλιν είπον «Σύ είσαι ο Αγαθών, ο φλύαρος και κατάλαλος;». Ο όσιος απεκρίθη: «Ναί, εγώ είμαι», Οι δε πάλιν είπον «Σύ είσαι ο Αγαθών ο αιρετικός;» Ο όσιος άπεκρίθη: «Δεν είμαι αιρετικός». Εκείνοι δε παρεκάλεσαν αυτόν λέγοντες· «Διατί τάς μεν αλλάς ύβρεις εδέχθης, ταύτην όμως δεν έβάστασας;» Άπεκρίθη ο γέρων «Έκείνας μεν έδέχθην, διότι είναι όφελος εις την ψυχήν μου, το δε αιρετικός είναι χωρισμός από του Θεού και δια τούτο δεν το έδέχθην». Οι δε άκούσαντες έθαύμασαν την διάκρισιν του και άπηλθον ώφεληθέντες. Επίσης, στο Γεροντικό αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι κάποιος από τους Πατέρες της ερήμου φώναξε μία μέρα τον νεαρό ακόμη μοναχό Αγάθωνα «Αββά». Ένας άλλος που τον άκουσε τον ρώτησε: Από τώρα τον έκανες «Αββά»; Δεν τον έκανα εγώ, αποκρίθηκε εκείνος, μα ο τρόπος της ζωής του.

• Άγιος Σεβερίνος 

Στις όχθες του ποταμού Δούναβη, στα σύνορα της Πανονίας και της Νορικής (σημερινής Αυστρίας), βρίσκεται η πόλη Αστούρα. Περί το 454 μ.Χ. ένας άγνωστος μοναχός που προερχόταν από την Μικρά Ασία εγκαταστάθηκε στις πύλες του ναού που βρισκόταν εκεί. Μερικές μέρες μετά, άρχισε να διατρέχει την πόλη και να προειδοποιεί ότι οι βάρβαροι ετοιμάζονται για πολιορκία και ότι πρέπει όλοι οι Χριστιανοί να συναχθούν, για να παρακαλέσουν τον Θεό για την σωτηρία τους. Οι Χριστιανοί δεν πίστεψαν στα λόγια του Αγίου Σεβερίνου. Έτσι ο Όσιος εγκατέλειψε την πόλη και κατέφυγε στην κοντινή πόλη Κομαγένη. Εγκαταστάθηκε και πάλι στις θύρες του ναού, για να συνεχίσει το προφητικό του κήρυγμα, όπου έφθασε ένας γέροντας από την Αστούρα και ανήγγειλε την κατάληψή της. Τότε, όπως και παλιά με τους Νινευΐτες, οι Χριστιανοί άρχισαν να μετανοούν και να ζητούν το έλεος του Θεού. Σε τρεις μέρες ένας δυνατός σεισμός έσπειρε τον πανικό στους εισβολείς, που έντρομοι ετράπησαν σε φυγή, εγκαταλείποντας την πόλη ελεύθερη. Ο Άγιος Σεβερίνος συνέχισε το προφητικό του έργο στην πόλη Φαβιάνα και μετά την απελευθέρωση αυτής αποσύρθηκε σε τόπο έρημο και ησυχαστικό, για να ζήσει κατά Χριστόν. Η αγιότητα του βίου του προσείλκυσε κοντά του πολλούς μοναχούς Χριστιανούς και Εθνικούς. Τους δίδασκε με τον βίο του τη νηπτική διδασκαλία της Εκκλησίας, την αποταγή από το θέλημά τους, το μυστήριο της ευσέβειας στο όνομα του Χριστού. Η αγάπη του για τους πάσχοντες και ιδιαίτερα τους αιχμάλωτους από τις βαρβαρικές επιδρομές και τους πτωχούς, ήταν μεγάλη. Επί τριάντα συνεχή έτη ο Άγιος Σεβερίνος και οι υποτακτικοί του εργάσθηκαν Ευαγγελικά και για τη μεταμόρφωση εν Χριστώ των ανθρώπων, των ηθών και των εθίμων αυτών, γενόμενοι έτσι φωτιστές της Αυστρίας. Όταν η Εκκλησία τον κάλεσε να χειροτονηθεί Επίσκοπος, εκείνος αρνήθηκε. Λίγα χρόνια αργότερα οι βάρβαροι πολιόρκησαν τη μονή. Οι μοναχοί προσπαθώντας να μεταφέρουν ότι πολύτιμο υπήρχε στο μοναστήρι, πήραν και το ιερό λείψανο του Αγίου, το οποίο βρήκαν άφθορο, και το μετέφεραν στη Νάπολη.

• Όσιος Μακάριος ο Μακρής, ηγούμενος της Μονής Παντοκράτορα Κωνσταντινούπολης 

Ο Όσιος Μακάριος ο Μακρής γεννήθηκε περί το 1383 μ.Χ. από ευσεβείς κι επιφανείς γονείς στη Θεσσαλονίκη (κατά άλλους ήταν Εβραίος και έγινε χριστιανός). Διακρινόταν για την παιδεία του, την αρετή και τη σύνεση του. Είχε το προσωνύμιο Ασπρόφρυς. Νέος ήλθε στο Άγιον Όρος (1401 μ.Χ.) κι έγινε μοναχός στη Μονή Βατοπεδίου υπό τον ενάρετο Γέροντα Αρμενόπουλο επί διετία και αργότερα τον ασκητή Δαβίδ και χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς. Με τον Δαβίδ πήγε στην Κωνσταντινούπολη, υστέρα από πρόσκληση του αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ του Παλαιολόγου. Ο αυτοκράτορας δεν κατάφερε να τους κρατήσει για πολύ κοντά του ως πνευματικούς συμβούλους. Επέστρεψαν στο Άγιον Όρος, όπου ο Δαβίδ ανεπαύθη (+1422 μ.Χ.).
Αργότερα, ο Όσιος Μακάριος πήγε ξανά στην Κωνσταντινούπολη κι έγινε ηγούμενος και ανακαινιστής της σε παρακμή ιεράς Μονής Παντοκράτορος. Στάλθηκε από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η’ Παλαιολόγο ως αντιπρόσωπος του στη Ρώμη και διακρίθηκε για την άκαμπτη στάση του και το γνήσιο ορθόδοξο φρόνημα (1429 μ.Χ.). Υπήρξε πρωτοσύγκελλος του πατριάρχη και πνευματικός πατέρας του αυτοκράτορα.

Εκοιμήθη από τη λοιμική ασθένεια της πανώλης στη Χάλκη. Τον λάτρευαν οι πάντες. Ετάφη στη μονή Παντοκράτορος Κωνσταντινουπόλεως στις 7 Ιανουαρίου του 1431 μ.Χ.

Έγραψε τους βίους των αγίων Ανδρέου αρχιεπισκόπου Κρήτης, Μαξίμου του Καυσοκαλύβη, Δαβίδ του εν Θεσσαλονίκη, λόγο στην ανακομιδή των λειψάνων της αγίας Ευφημίας και άλλους. Επίσης λόγο κατά της «και εκ του Υιού» εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και άλλους, όπου τονίζει τις σοβαρές διαφορές μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων. Ο όσιος Μακάριος ήταν πιστός ακόλουθος του αυστηρού ησυχαστικού βίου και αξιώθηκε της θέας του άκτιστου φωτός, κατά τον ανώνυμο βιογράφο του. Ακολουθία συνέθεσε ο Χ. Μ. Μπούσιας, η όποια υπάρχει ανέκδοτη στη Μονή Βατοπεδίου. Επίσης, άλλη ακολουθία του βρίσκεται σε κάποιο Κώδικα του Καΐρου, που δημοσίευσε ο Κεραμεύς.

• Όσιος Θεόδωρος κτήτορας και ηγούμενος της Μονής Χώρας 

Ο Όσιος Θεόδωρος γεννήθηκε το έτος 477 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και ήταν συγγενείς του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Περί το 529 μ.Χ., συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, το Θεόπλαστο και τον Τιμόθεο, μετέβη στα Ιεροσόλυμα, για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο. Επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη και έκτισε τη Μονή της Χώρας με δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Άνθιμο Νικομήδειας και τους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες της Σεβαστείας.

• Αγία Κυράννα η Νεομάρτυς 

Η Αγία νεομάρτυς Κυράννα γεννήθηκε στο χωριό Αβυσσώκα ή Βυρσόκα, στη σημερινή Όσσα της Θεσσαλονίκης, από γονείς ευσεβείς και φιλόθεους. Στο Μαρτύριό της αναφέρεται ότι ήταν εξαιρετικά όμορφη. Αυτή η εξωτερική ομορφιά της Κυράννας, που δεν ήταν τίποτε άλλο από το αντικατόπτρισμα της εσωτερικής της ωραιότητας, αποτέλεσε και την αφορμή να οδηγηθεί στο μαρτύριο, καθώς κάποιος γενίτσαρος, εισπράκτορας των φόρων στο χωριό της Κυράννας, που την ερωτεύθηκε, προσπάθησε επανειλημμένα με κολακείες και δώρα να την ελκύσει και να την πείσει να αλλαξοπιστήσει, για να τη νυμφευθεί. Επειδή όμως η Κυράννα δεν αποδεχόταν τις κολακείες, ούτε πολύ περισσότερο τα δώρα του Τούρκου, αυτός νομίζοντας πως θα την κάμψει με τον φόβο άρχισε να την απειλεί ότι θα την βασανίσει σκληρά και τέλος θα την θανατώσει, αν δεν υποχωρήσει και δεν αρνηθεί την πίστη της. Αλλά ούτε αυτά τα μέσα έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα για το γενίτσαρο. Τότε την οδήγησε βίαια στον κριτή της Θεσσαλονίκης και ψευδομαρτύρησε εναντίον της, ότι του είχε δηλώσει ότι θα αλλαξοπιστήσει για να τη νυμφευθεί, αλλά τελικά δεν τήρησε την υπόσχεσή της. Η Αγία Κυράννα με πνευματική ανδρεία ομολόγησε την πίστη της στον Χριστό. Έτσι οι Τούρκοι την οδήγησαν στη φυλακή.

Ο γενίτσαρος, που την οδήγησε στον κριτή, ζήτησε και έλαβε την άδεια του Αλή Εφέντη, μπέη του κάστρου της Θεσσαλονίκης, να επισκέπτεται την Αγία στη φυλακή, όπου με κολακείες αλλά και βασανιστήρια προσπαθούσε να την μεταπείσει. Όταν έφευγε αυτός, συνέχιζε τα βασανιστήρια ο δεσμοφύλακας, τον οποίο έλεγχαν για την σκληρότητά του τόσο οι υπόλοιποι φυλακισμένοι, όσο και κάποιος άλλος φύλακας Χριστιανός.

Κάποια φορά ο γενίτσαρος επισκέφθηκε και πάλι την Αγία στη φυλακή και την βασάνισε μέχρι θανάτου. Ο Χριστιανός φύλακας επέπληξε τότε δριμύτατα το δεσμοφύλακα και τον απείλησε ότι θα τον καταγγείλει στο πασά, επειδή επέτρεπε να εισέρχονται στη φυλακή παράνομα άνθρωποι ξένοι και να βασανίζουν τους φυλακισμένους. Έτσι, όταν μετά από λίγο ο γενίτσαρος ξαναήλθε στη φυλακή, φοβούμενος ο δεσμοφύλακας δεν του επέτρεψε την είσοδο. Αυτός τότε τον κατήγγειλε στον Αλή Εφέντη, ο οποίος τον κάλεσε και τον επέπληξε, γιατί παράκουσε τις διαταγές του. Ύστερα από αυτό το γεγονός, ο δεσμοφύλακας επέστρεψε οργισμένος στη φυλακή και ξέσπασε πάνω στην Κυράννα, την οποία κρέμασε και άρχισε να χτυπά αλύπητα. Μπροστά σε αυτό το θέμα όλοι οι φυλακισμένοι, ακόμη και οι Μωαμεθανοί, άρχισαν να διαμαρτύρονται και να καταφέρονται εναντίον του δεσμοφύλακος, ο οποίος άφησε την Αγία κρεμασμένη κι έφυγε. Ήταν 28 Φεβρουαρίου του 1751 μ.Χ.

Κατά τις πρώτες πρωϊνές ώρες ένα θείο φως κάλυψε ξαφνικά το σώμα της Αίας Κυράννας, η οποία άφηνε την τελευταία της πνοή, και ύστερα εξαπλώθηκε σε όλη την φυλακή. Μπροστά σε αυτό το θαύμα οι Χριστιανοί ευχαριστούσαν τον Κύριο, ενώ οι Μωαμεθανοί ενόμιζαν ότι ήταν φωτιά και τρομοκρατήθηκαν.

Ο Χριστιανός φύλακας, ο οποίος πήγε να κατεβάσει την κρεμασμένη Αγία, τη βρήκε νεκρή. Στο μεταξύ το φως είχε υποχωρήσει, αλλά παρέμενε σε όλο το χώρο μια άρρητη ευωδία. Ο φύλακας τότε, περιποιήθηκε το ιερό λείψανο της Μάρτυρος, το οποίο την επόμενη μέρα παρέλαβαν οι Χριστιανοί και το ενταφίασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη. Στο Συναξάρι της Νεομάρτυρος αναφέρεται ότι το σκήνωμα της Αγίας ενταφιάσθηκε «ἔξω τῆς πόλεως, ἐκεῖ ὅπου ἐνταφιάζονται καὶ τῶν λοιπῶν Χριστιανῶν τὰ λείψανα», δηλαδή στο Κοιμητήριο της Αγίας Παρασκευής.

Ασματική ακολουθία της συνέγραψε ο Χριστόφορος Προδρομίτης.

Ως ημέρα της μνήμης της Νεομάρτυρος αναφέρεται σε Λαυρεωτικό Κώδικα η 1η Ιανουαρίου. Στην Όσσα όμως, η Αγία Κυράννα εορτάζεται στις 8 Ιανουαρίου. Αιτία αυτής της εορτολογικής μετατοπίσεως ίσως είναι το ότι ο εορτασμός της κατά τις 28 Φεβρουαρίου συχνά συνέπιπτε με την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, περίοδο χαρμολύπης, ενώ στις 8 Ιανουαρίου επιπλέον οι κάτοικοι της Όσσας ήταν όλοι συγκεντρωμένοι στο χωριό τους εξαιτίας των εορτών των Χριστουγέννων. Η μνήμη της Αγίας τιμάται πανηγυρικά και από τους Οσσαίους της Θεσσαλονίκης και στο ναό της Αχειροποιήτου κατά τη Κυριακή μετά τις 8 Ιανουαρίου.

Στο χωριό Όσσα, βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Μεγαλομάρτυρος Αγίας Κυράννας, που είναι και πολιούχος της κοινότητας, αφιερωμένος στη μνήμη της νεομάρτυρος Κυράννας. Ο ναός κτίστηκε το 1840 μ.Χ., όπως αναφέρει ο Αστέριος Θηλυκός ή το 1868 μ.Χ. σύμφωνα με επιγραφή κτίσεως. Σε αυτόν φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Αγίας Κυράννας, φιλοτεχνημένη γύρω στο 1870, από τον Χριστόδουλο Ιωάννου Ζωγράφο από την Σιάτιστα.

Ἀπολυτίκιον
Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Χαίρε Όσσης ο γόνος και θείον βλάστημα, Παρθενομάρτυς Κυράννα Νύμφη Χριστού του Θεού, η αθλήσασα στερρώς υστέροις έτεσι, και καθελούσα τον εχθρόν, καρτερία σταθε­ρά. Και νυν απαύστως δυσώπει, υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν.

Κοντάκιον
Ἦχος β΄. Τοῖς τῶν αἱμάτων.
Παρθενομάρτυς Κυράννα, νύμφη Χριστοῦ ἀληθῶς καλλιπάρθενε, τοὺς τῇ θερμῇ σου πρεσβείᾳ προστρέχοντας, παντοίων νόσων καὶ θλίψεων λύτρωσαι, καὶ δίδου ἡμῖν χαρὰν ἄληκτον.

Κάθισμα
Ἦχος β΄. Πρεσβεία θερμή.
Πρεσβείᾳ τῇ σῇ, προστρέχουσα ἑκάστοτε, Κυράννα σεμνή, λαμβάνει τὰ αἰτήματα, Ὄσσα ἡ σὲ βλαστήσασα, καὶ βοᾷ σοι ἀεὶ μετὰ πίστεως· ἐκ συμφορῶν με ἐν βίῳ πικρῶν, ἀπήμαντον Μάρτυς διαφύλαττε.

• Όσιος Ησαΐας 

Ο Όσιος Ησαΐας ασκήτεψε στην Μονή του Βάλαμο της Φιλανδίας και κοιμήθηκε εν ειρήνη το έτος 1914.

• Όσιος Παΐσιος του Ούγκλιχ 

Ο Όσιος Παΐσιος του Ούγκλιχ κοιμήθηκε το έτος 1504 μ.Χ. Δεν έχουμε άλλες λεπτομέρειες για τον βίο του Αγίου. Η μνήμη του Οσίου Παΐσιου επαναλαμβάνεται στις 6 Ιουνίου

• Όσιος Γρηγόριος ο Έγκλειστος 

Ο Όσιος Γρηγόριος έζησε έγκλειστος στη Μονή του Αγίου Θεοδοσίου της Μεγάλης Λαύρας του Κιέβου τον 14ο αιώνα.

• Άγιος Γρηγόριος ο Οσιομάρτυρας και θαυματουργός 

Ο Άγιος Οσιομάρτυρας Γρηγόριος καταγόταν από την Ρωσία και ασκήτεψε στη Μονή του Αγίου Θεοδοσίου της Μεγάλης Λαύρας. Με την ακρίβεια της μοναχικής του βιοτής και τα πνευματικά παλαίσματα, από πολύ νωρίς αξιώθηκε να επιτελεί ποικίλα θαύματα στο Όνομα του Χριστού. Ιδιαίτερο χάρισμα του έδωσε ο Θεός εναντίων των πονηρών πνευμάτων, που τα επιτιμούσε και τα απομάκρυνε από τους ανθρώπους. Μαρτύρησε το έτος 1094 επί ηγεμόνος Ραστισλάβου.

• Άγιος Αβώ ο Μάρτυρας 

 Άγιος Αβώ μεγάλωσε στην Βαγδάτη σαν μουσουλμάνος. Στην ηλικία των 17 ή 18, βρέθηκε στην Τυφλίδα της Γεωργίας όπου έγινε Χριστιανός. Μαρτύρησε το έτος 786 μ.Χ. Ο Άγιος Αβώ είναι ο προστάτης Άγιος της Τυφλίδας.

• Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Μοισίας 

Ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Μοισίας κοιμήθηκε εν ειρήνη το 1012 μ.Χ.

• Άγιος Ισίδωρος ο Ιερομάρτυρας και οι συν αυτώ 72 Μάρτυρες 

Ο Άγιος Ισίδωρος ήταν πρεσβύτερος και μαρτύρησε από τους Λατίνους, στην πόλη Γιούρεβ της Εσθονίας, μαζί με άλλους 72 Χριστιανούς, το έτος 1472.